Een herstelvordering is een vordering om een einde te stellen aan de gevolgen van de bouwovertreding. Met een herstelvordering wordt aan de rechter gevraagd dat een herstelmaatregel wordt opgelegd. Een herstelmaatregel heeft een curatief karakter en strekt ertoe de schade aan de ruimtelijke ordening veroorzaakt door de bouwinbreuk te herstellen. Volgende herstelmaatregelen kunnen onderscheiden worden:
- het herstel in de oorspronkelijke toestand. Dit houdt bv. in dat een zonder stedenbouwkundige vergunning opgericht constructie moet worden afgebroken.
- de uitvoering van bouw- of aanpassingswerken. Zo kan bv. worden gevraagd dat op een perceel grond streekeigen groen wordt aangeplant of dat een constructie die werd opgericht in strijd met een verleende stedenbouwkundige vergunning wordt teruggebracht naar de vergunde toestand.
- de staking van het strijdige gebruik. Wanneer bv. een loods als woning wordt gebruikt of een weekendverblijf permanent wordt bewoond, houdt de staking van het strijdig gebruik in dat de loods niet langer als woning en het weekendverblijf niet langer voor permanente bewoning mag worden gebruikt.
- de betaling van een meerwaarde. Dit betekent dat de vermogensvermeerdering als gevolg van de bouwovertreding wordt teruggevorderd van wie zich ten onrechte heeft verrijkt. De onwettige constructie moet dan niet worden afgebroken maar wordt gedoogd na betaling van een meerwaarde. Daarmee is de onwettige constructie nog niet vergund. Een gedoogde constructie is geen vergunde constructie!