Bij bemiddeling door de Raad probeert de bemiddelaar een directe dialoog tot stand te brengen tussen alle partijen. Dit zijn enerzijds de belanghebbende die de bemiddelingsaanvraag indient en anderzijds de gewestelijke stedenbouwkundige inspecteur, de gemeentelijke stedenbouwkundige inspecteur of burgemeester van de bevoegde gemeente. De bemiddelaar verleent ondersteuning voor een goed verloop van de dialoog.
De bemiddelaar is ofwel een lid van de Raad ofwel een lid van het permanent secretariaat van de Raad die een passende opleiding heeft gevolgd om deskundig te bemiddelen.
De bemiddeling gebeurt met respect voor de volgende beginselen:
- Neutraliteit: de bemiddelaar is neutraal, wat ook wel meervoudig partijdig wordt genoemd;
- Vertrouwelijkheid: alles wat wordt besproken is vertrouwelijk en kan, indien de bemiddeling bv. geen succes kent, niet worden naar buiten gebracht voor de rechtbank;
- Vrijwilligheid: partijen zijn vrij om al dan niet in of uit de bemiddeling te stappen.
De Raad heeft als beleidskader aangenomen dat de bemiddeling tevens gebeurt naar analogie met de bemiddeling zoals ze is geregeld in de bemiddelingswet van 21 februari 2005, wat onder meer inhoudt dat de aangestelde bemiddelaar ook aan de Raad niet rapporteert over de inhoud van wat tijdens het bemiddelingsproces aan bod komt.
Dit verhindert niet dat de bemiddelaar aan de Raad rapporteert over de evolutie van het bemiddelingsproces met respect voor het vertrouwelijke karakter van de inhoudelijke besprekingen, zoals wordt gegarandeerd door het bemiddelingsprotocol.